متاورس

متاورس چیست؟

متاورس و دنیای پیش رو

متاورس و دنیای پیش روی ما- در چند سال اخیر ما با فناوری های جدیدی روبرو شده ایم که هر کدام به نحوی زندگی ما را تحت تاثیر خود قرار داده است. فضای مجازی، اینترنت، واقعیت افزوده و غیره، تکنولوژی هایی بودند که در سال های اخیر در زندگی ما بسیار به چشم می خورند. تقریبا امروزه زندگی ما بدون این استفاده از این تکنولوژی تقریبا به حالت نیمه تعطیل در می آید.

در میان این تکنولوژی ها مبحث واقعیت افزوده، بحثی بود که کمتر به آن پرداخته شد و شاید کمتر کسی با آن آشنا باشد. ( خاطرم هست چند سال پیش که تب برگزاری جلسات سواد رسانه ای و شبکه های اجتماعی بسیار گسترده شده بود. در جلساتم به این موضوع اشاره می کردم که آینده با واقعیت افزوده ساخته می شود. در این موضوع جلساتی برای والدین و دانش آموزان برگزار می کردم و مزایا و معایب آن را برای والدین توضیح جامع می دادم.).

همچون سایر تکنولوژی ها، بزودی واقعیت افزوده نیز در زندگی ما ورود پیدا می کند. در حال حاضر محققان در راه اجرای پروژه ای جدید هستند که فراتر از واقعیت افزوده عمل می کند و نام آن را متاورس گذاشته اند.

متاورس

متاورس چیست؟

متاورس ترکیبی از دو واژه «متا» به معنای فراتر و «یونیورس» به معنای جهان است و می توان آن را جهان فراتر ترجمه کرد. تکنولوژی جدیدی که در آینده در زندگی انسان ها وارد خواهد شد. این تکنولوژی را می توان یک ابرواقعیت مجازی دانست که کاربران آن قادر خواهند بود تا از سراسر دنیا به متصل شده و از آن استفاده کنند. فرای فضای مجازی است که امروزه در دسترس کاربران قرار دارد و ترکیبی از فضای مجازی، اینترنت و واقعیت افزوده است.

ریشه متاورس از کجاست؟

اولین بار واژه متاورس در کتاب علمی تخیلی سقوط برفی «Snow Crash»  نوشته نیل استیفنسون در سال 1992 میلادی به کار برده شد. این نویسنده امریکایی از این واژه برای توصیف نوعی دنیای مجازی استفاده کرده بود.  قهرمان داستان در قالب آواتار خود با دیگران معاشرت نموده، خرید کرده و حتی دشمنان واقعی خود را شکست می دهد. هر چند مفهوم دنیایی مانند متاورس قبل تر از آن در کتاب «سایبر پانکی نیورومنسر» نوشته ویلیام گیبسون به شهرت رسیده بود.

زندگی در دنیای متاورس

پایه و اساس بازی زندگی دوم «Second The Life» شبیه متاورس است. این بازی که برای اکثر کشورهای دنیا در دسترس است (که لازم به توضیح است که این بازی در ایران دارای محدودیت است). در این بازی کاربران می توانند بوسیله دلار آمریکا این بازی را خریداری و بوسیله پول خود در این بازی هر کاری که بخواهند انجام دهند.  کاربران قادر خواهد ساخت که از همه حواس پنجگانه خود استفاده کنند. دارای احساسات هستند، گاهی شاد و گاهی غمگین می شوند. در حال حاضر متاورس در دو نسخه 1 و2 پیش بینی شده است. در متاورس کاربران برروی تختی خوابیده و آواتار آن ها در دنیای سه بعدی با کیفیت بسیار بالا بیدار می شود. با آواتارهای دیگر ارتباط برقرار می کند. در ادامه به معرفی مختصر هر یک از این دو نسخه می پردازیم.

متاورس نسخه 1:

در این نسخه از متاورس، آواتار انسان ها هر کاری که تمایل داشته باشد می تواند انجام دهد. در این متاورس انسان ها زندگی بینهایت را تجربه خواهند کرد. براساس نظریه اکثریت کارشناسان در این متاورس چیزی به نام حریم شخصی وجود نخواهد داشت. زیرا زمانی که انسان به این تکنولوژی دست میابد دولت ها براحتی می توانند به ذهن و افکار دیگران دسترسی مستقیم داشته باشند. علاوه بر آن هکران قادر خواهند بود آواتار و زندگی آواتاری شما را هک کنند و کنترل آن را در دسترس داشته باشند.

متاورس نسخه 2:

این نسخه از متاورس بسیار شبیه نسخه 1 است و تنها چند تفاوت در آن وجود دارد. در متاورس نسخه 2 اگر کسی به این دنیا وارد می شود دیگر قادر نخواهد بود به دنیای خود برگردد. همچنین آواتار انسان ها در این نسخه تنها قادر به انجام کارهایی هستند که در دنیای واقعی خود می توانند انجام دهند. در این نسخه مانند زندگی واقعی قانون هایی وجود دارد و افرادی نیز برای وضع قانون و اجرای آن ها وجود دارند. برخی از صاحب نظران معتقدند ما شاید هم اکنون نیز در متاورس زندگی می کنیم.

ویژگی های متاورس

متاورس توسط متیو بال ( رئیس سابق استراتژی در آمازون) با هفت ویژگی توصیف شده است.

* متاورس همیشه فعال و روشن است.

* به صورت زنده و در زمان واقعی تجربه می شود.

* می تواند میزبان هر تعداد مخاطب باشد.

* دارای اقتصاد پویا و مختص به خود است.

* در تمامی پلتفرم ها و دنیاهای دیجیتالی و فیزیکی گسترده شده است.

* امکان انتقال دارایی های دیجیتالی در سراسر این پلتفرم ها وجود دارد.

* تجربیات و محتوای آن توسط کاربران و شرکت های بزرگ ایجاد می شود.

متاورس را می توان شبکه ای بسیار گسترده از محیط های مجازی همیشه فعال دانست که در آن افراد می توانند در قالب یک آواتار یا به کمک عینک های واقعیت افزوده با یکدیگر و یا اشیا دیجیتال در اطراف خود تعامل داشته باشند. این امر می تواند یک ترکیب از واقعیت مجازی همه جانبه، نقش آفرینی در یک بازی آنلاین چند نفره و وب گردی باشد.

سه مفهوم کلیدی در متاورس

در متاورس سه مفهوم کلیدی وجود دارد که بایستی با آن آشنا شویم تا درک بهتری از آن را پیدا کنیم، این سه مفهوم عبارتند از:

* حضور (Presence): به معنای احساس بودن در فضای مجازی به طوری که واقعی، ملموس و در کنار افراد دیگر به نظر برسد. نتایج تحقیقات در دهه های گذشته نشان داده است که کیفیت تعاملات آنلاین با ایجاد یک حس حضور واقعی در این فضا بهبود پیدا می کند. این احساس می تواند از طریق تکنولوژی های واقعیت افزوده مانند عینک هایی که بر روی چشم قرار می گیرد ایجاد شود.

* تعامل پذیری (interoperability): بدین معناست که ما در متاورس قادر خواهیم بود از مقصدی به مقصد دیگر سفر کنیم، در حالی که تمام دارایی های دیجیتال ما از جمله آواتار و آیتم های مجازی جمع اوری شده همراه ما خواهد بود. به عنوان مثال می توانید از طریق فیسبوک به دوستان خود هدیه بدهید، یا ماشینی را که در سایت پورشه طراحی کرده اید و خریده اید در بازی های آنلاین استفاده کنید.

* استانداردسازی (standardization): این مفهوم قابلیت تعامل پذیری بین پلتفرم ها و سرویس ها را در سراسر متاورس امکان پذیر می سازد. استانداردهایی که برای متاورس در نظر گرفته می شوند استفاده گسترده آن را در سراسر دنیا امکانپذیر می کند.

مزایای زندگی در متاورس

متاورس در آینده جانشین اینترنت فعلی خواهد شد و تمامی محتوای آن را با محدودیت های دسترسی بسیار کمتری به کاربران عرضه خواهد کرد. پلتفرم های آنلاین فعلی به کاربران اجازه می دهد در همان محدوده مشخص شده که مختص آن سرویس است تا حدودی آزادانه حرکت کنند، اما قابلیت تعامل پذیری بین پلتفرمی را محدود می کنند.

به طور مثال شما آزاد هستید هر چیزی را که دوست دارید در اینستاگرام به اشتراک بگذارید اما نمی توانید آنچه را در اینستاگرام به اشتراک گذاشته اید همزمان در تلگرام نیز به اشتراک بگذارید. اما در متاورس شما دیگر با این محدودیت مواجه نیستید و امکان به اشتراک گذاری محتوای تولیدی خود در هر پلتفرمی را در سراسر جهان دیجیتال خواهید داشت.

برخلاف اینترنت فعلی، کاربران متاورس تغییراتی که توسط سایر کاربران در لحظه ایجاد شده است را تجربه می کنند. اگر کاربری تغییری در متاورس ایجاد کند ان تغییر دائمی بوده و بلافاصله برای همه قابل مشاهده است. تداوم و قابلیت تعامل پذیری به کاربران این امکان را می دهد که بر خلاف اینترنت هویت و تجربه های آنلاین خود را در سراسر متاورس حفظ کنند، به این معنی که در متاورس کاربران دیگر نیازی به داشتن پروفایل جداگانه در توئیتر، اینستاگرام و غیره ندارند، بلکه می توانند در تمام این پلتفرم ها تنها خودشان باشند.

با یک آواتار در تمام پلتفرم ها حاضر باشید

به لطف متاورس دیگر لازم نیست برای کار در محیط فیزیکی و دنیای واقعی حضور داشته باشیم؛ بلکه محل کار ما همان متاورس خواهد بود. عینک های واقعیت مجازی و محیط متاورس هم پای هم ساخته می شوند و در آینده نزدیک این عینک ها کاربردهای زیادی در محل کار خواهند داشت.

به عنوان مثال می توان برای احراز هویت، به خاطر سپردن نام همکاران، بخش ها، پروژه هایی که قبلا همکاری داشته اید استفاده کنید. در کل می توان از این فناوری به عنوان پنجره ای از راه دور به درون دفاتر اداری، تاسیسات تولیدی و کارخانه های بسته بندی در سراسر جهان استفاده کرد. عینک های واقعیت مجازی می توانند جایگزین گوشی های هوشمند و لپ تاپ ها شوند. تصاویر دیجیتالی، بازخورد لمسی، حسگرهای بیومتریک ، پخش و ضبط صوت و ماشین بینایی همگی از قابلیت های زندگی در دنیای متاورس است.

عینک های واقعیت افزوده همچنین می توانند با نشان دادن روند کار با دقیق ترین جزئیات به افراد در اولین روز کاری آن ها کمک کند تا اطلاعات لازم را به دست آورند. ارتباطات از راه دور در دنیای امروز به سرعت در حال تبدیل شده به یک عادت است که بوسیله عینک های واقعیت افزوده می توانیم خانه را به محل کار خود و محل کار خود را به زمین بازی تبدیل کنیم و یک زندگی با جلوه های خلاقانه ایجاد کنیم.

این فناوری به شرکت ها نیز این امکان را می دهد تا محصولات یا نام تجاری خود را به شیوه های نواورانه ارائه کنند. فرآیندهای تجاری تسریع می شود و پیش از تولید و توزیع محصول، نسخه مجازی آن آزمایش شود. محققان و متخصصان پزشکی هم می توانند با استفاده از نمونه های مجازی دقیق و به کمک هوش مصنوعی، روش های درمانی جدیدی را بدون در خطر انداختن سلامتی بیماران یا حتی حیوانات امتحان کنند.

متاورس و دنیای بازی‌ها

از نظر بسیاری از محققان بازی های رایانه ای پیشگامان متاورس هستند. بازی هایی نظیر روبلاکس، فورتنایت و انیمال کراسینگ که در آن ها گیمرها می توانند دنیای دلخواه خود را بسازند که برخی از ویژگی های متاورس را در خود جای داده است.

زمانیکه کمپانی اپیک در سال 2017 به سراغ توسعه بازی فورتناپت رفت، قصد ایجاد متاورس را نداشت. اما چیزی نگذشت که به عنوان یک بازی دفاع از قلعه معرفی شد. در آن بازی گیمرها به مبارزه علیه زامبی ها مشغول بودند. درست یکسال بعد این بازی به پدیده ای بین المللی تبدیل شد.

با سرازیر شدن میلیون ها گیمر به بخش بتل رویال بازی فورتنایت که شبیه به فیلم «بازیهای گرسنگی» بود. این شرکت به سرعت شروع به اضافه نمودن قابلیت های اجتماعی به بازی مانند چت صوتی . مهمانی های رقص کرد. به گفته اپیک درآمد این شرکت از این بازی در مجموع بیش از 9 میلیارد دلار در سال 2018 و 2019 بود که از طریق خرید آیتم ها توسط گیمرها به دست آمده است.

متاورس و دنیای فیلم و سریال

شاید تا تحقق متاورس زمان زیادی باقی مانده باشد و ما هرگز شاهد دیدن چنین روزی نباشیم. اما اینکه بدانیم در آینده چه بخشی قرار است به زندگی ما اضافه شود خالی از لطف نیست. همانطور که این دنیا را تقریبا در دنیای بازی ها تجربه کرده اید. در فیلم ها وسریال های سه بعدی نیز تا حدودی این امر را تجربه کرده اید. در بین فیلم هایی که جنبه متاورس را در خود جای داده اند شاید مشهورترین آن ها فیلم «بازیکن آماده شماره 1» به کارگردانی استیون اسپیلبرگ باشد. بیشتر افراد برای توضیح متاورس این فیلم را پیشنهاد می دهند، در این فیلم می بینیم که کنترل کل فضای مجازی دست یک شرکت است. اما در دنیای متاورس واقعی شاهد دنیایی کاملا غیر متمرکز خواهیم بود و هیچ شرکت یا نهادی نمی تواند بر این دنیا حمکرانی کند.

با در نظر گرفتن این نکات می توان فیلم هایی همچون اقلیت (2002)، ماتریکس (1992)، مردآهنی(2008)، سریال آپلود (2020)، سریال آینه سیاه و انیمیشن رالف خرابکار را برای درک متاورس و به تصویر کشیدن بخش هایی از دنیای متاورس برای تماشا پیشنهاد نمود.

متاورس و بلاک چین

متاورس دنیایی غیرمتمرکز است که کنترل و شکل دهی آن در دست کاربران و شهروندان آن است. به هیچ نهاد دولتی یا بین المللی وابسته نیست. این شهروندان هم نیازمند پلتفرم ارزی برای خرید و فروش محصولات دیجیتال خود هستند که مبتنی بر رمز ارزها و تکنولوژی بلاک چین است.

در حال حاضر شرکت هایی همچون Decentraland و The Sandbox دنیاهای مجازی خلق کرده‌اند که در آن‌ها گیمرها می‌توانند به کمک رمزارزها سازه‌هایی مثل شهربازی ایجاد کنند و حتی از آن‌ها درآمد به دست آورند. توکن های غیر قابل معاوضه (NFT) هم نقش اساسی در متاورس ایفا می‌کنند و به افراد مالکیت کامل شخصیت‌ها، آیتم‌های جمع‌آوری‌شده در بازی و حتی زمین مجازی خود را می‌دهند. برای مثال، NFT یک قطعه زمین مجازی در Decentraland اخیرا نزدیک به یک میلیون دلار فروخته شد که یکی از بزرگ‌ترین فروش های این مدل توکن‌ها تا به امروز است.

در متاورس خبری از دولت‌ها و نهادهای نظارتی نیست و این وظیفه فناوری بلاک‌چین است تا امنیت تراکنش‌ها و هویت کاربران را تضمین کند. علاوه بر این، توکن‌های NFT به کاربران متاورس امکان می‌دهد تا درست شبیه دنیای واقعی، مالک آیتم‌های خاص و سفارشی خود باشند و آن‌ها را از پلتفرمی به پلتفرم دیگر جابه‌جا کنند؛ مثلاً در متاورس می‌توانید قطعه زمینی را که در Decentraland خریده‌اید، بفروشید و از پول آن برای خرید اسلحه در بازی فورتنایت استفاده کنید.

در این میان، رمزارزها هم به‌عنوان تنها پول قانونی مورد استفاده در متاورس محسوب خواهند شد و نقشه راه شکل‌گیری ساختار اقتصادی متاورس را ترسیم خواهند کرد. البته این اقتصاد متاورسی هم اکنون در حال شکل‌گیری است؛ برخی از شرکت‌ها از همین حالا NFT‌های برند خود را با ارزشی بیش از صدها هزار دلار به حراج گذاشته‌اند.

آرتور مادرید، مدیرعامل و بنیان‌گذار The Sandbox، به تمایل افراد به پرداخت مبالغ بسیار زیاد برای دارایی‌های دیجیتال در بازی‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید گیمرها تاکنون میلیون‌ها دلار صرف خرید این اقلام کرده‌اند؛ آیتم‌هایی که وجود خارجی ندارند و ارزش آن‌ها تنها در دنیای مجازی تعریف می‌شود. من فکر می‌کنم تبدیل این دارایی‌ها به NFT و ایجاد اقتصاد مبتنی بر NFT، لایه جدیدی به اقتصاد دیجیتال فعلی اضافه خواهد کرد.

چقدر با متاورس واقعی فاصله داریم؟

از نظر برخی افراد، ما همین حالا هم به‌نوعی در متاورس زندگی می‌کنیم. چرا که بخش بزرگی از زندگی ما کاملا دیجیتال شده است. اما احتمالا زمان زیادی مانده تا در دنیای واقعی، متاورسی در حد و اندازه فیلم «بازیکن اماده شماره 1» را ببینیم. چرا که هنوز چند مانع بر سر راه تحقق متاورس وجود دارد. بزرگ‌ترین مانع محدودیت‌های سخت‌افزاری است. در حال حاضر، شبکه جهانی اینترنت و قابلیت‌های رایانشی در سراسر جهان هنوز قادر به پشتیبانی از دنیای دیجیتال پایداری نیست که بتواند از میلیون‌ها کاربر به‌طور هم‌زمان و در لحظه میزبانی کند. حتی اگر این سطح از شبکه و قدرت رایانشی در دسترس باشد. مصرف انرژی چنین اقدامی هم برای شبکه‌های برق و هم برای محیط‌زیست مشکلات بسیاری ایجاد خواهد کرد.

در مواردی هم که تکنولوژی لازم برای ایجاد متاورس وجود داشته باشد. لازم است تغییرات گسترده فرهنگی صورت بگیرد تا افراد بیشتری به استفاده از متاورس ترغیب شوند. براساس گزارش Thrive Analytics و ARTillery Intelligence در سال ۲۰۲۰. درحالی‌که تکنولوژی واقعیت مجازی و واقعیت افزوده با بالاترین کیفیت برای جامعه آمریکایی در دسترس است. کمتر از ۲۰ درصد از آن‌ها به استفاده از هدست‌های VR روی آورده‌اند.

مشکل بزرگ دیگر تحقق قابلیت تعامل‌پذیری است که یکی از سه رکن اصلی متاورس محسوب می‌شود. در حال حاضر، حتی پیشگامان متاورس نظیر فورتنایت هم به گیمرها اجازه نمی‌دهند محتوایی را که در این پلتفرم ایجاد شده، به پلتفرم دیگر منتقل کنند. برای اینکه قابلیت تعامل‌پذیری بتواند به معنای واقعی کلمه ایجاد شود. لازم است شرکت‌های صاحب این پلتفرم‌ها کمی از کنترل خود بر محتوا و تجربه کاربری بازیکنان خود صرف نظر کنند.

با وجود این مشکلات پیش رو، متاورس به احتمال زیاد اجتناب‌ناپذیر است. اگرچه کاربران آینده ممکن است از آن تنها به‌عنوان «اینترنت» یاد کنند. نکته اینجا است که قرار نیست برای گذار از عصر اینترنت به متاورس دکمه‌ای فشار داده شود. بلکه متاورس به‌تدریج به وجود می‌آید و ما را در برمی‌گیرد. همان‌طور که هیچ کس متوجه گذار از اینترنت نسل اول به نسل دوم نشد. توسعه متاورس هم با حضور گسترده‌تر افراد در دنیای مجازی و پیوند زدن هرچه بیشتر هویتشان به زندگی مجازی، به‌طور طبیعی رخ خواهد داد.

از طرفی، غول‌های تکنولوژی نیز در تلاش‌اند تا زودتر از رقبا جامعه کاربران خود را برای زندگی در متاورس آماده کنند. در بین آن‌ها، موضع فیسبوک درباره متاورس سروصدای زیادی به راه انداخته است. مارک زاکربرگ، بنیان‌گذار فیسبوک، اخیرا گفت که قصد دارد به کمک این شبکه اجتماعی، متاورس را بسازد. او گفت انتظار دارد افراد در آینده فیسبوک را نه به چشم شبکه اجتماعی بلکه به چشم یک شرکت متاورسی ببینند. در نگاه او، متاورس «یک محیط مجازی است که در آن می‌توانید با افراد مختلف در فضاهای دیجیتال حضور داشته باشید. این یک اینترنت تجسم‌یافته است که شما در داخل آن هستید. نه اینکه فقط از بیرون به آن نگاه کنید. ما معتقدیم که متاورس قرار است جانشین اینترنت تلفن همراه باشد».

هیچ تغییر مشهودی بین قبل و بعد از متاورس نخواهد بود

ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت هم از برنامه‌های خود برای ایجاد «شرکت متاورس» صحبت کرده است. او در سخنرانی Microsoft Inspire امسال، متاورس را «لایه جدیدی از مجموعه زیرساخت‌ها» توصیف کرد که در آن «دنیای دیجیتال و فیزیکی در کنار هم قرار می‌گیرند.».

متیو بال، رئیس سابق استراتژی در آمازون استودیوز، هم متاورس را نه به‌عنوان یک دنیای مجازی، بلکه به‌عنوان «جانشین اینترنت تلفن همراه» توصیف می‌کند. یعنی چارچوبی برای یک زندگی به‌شدت متصل و آنلاین. از نظر او، «هیچ تغییر ناگهانی و مشهودی بین قبل و بعد از متاورس وجود نخواهد داشت. در عوض، متاورس با ادغام محصولات، خدمات و قابلیت‌های مختلف به‌تدریج ظاهر می‌شود.»

اگرچه از بازی‌هایی چون روبلاکس و فورتنایت اغلب به‌عنوان پیشگامان متاورس یاد می‌شود. اما مهم‌ترین پیشگام متاورس خود اینترنت است. اگر اینترنت را یک گشت‌وگذار ویدئویی از آپارتمانی در نظر بگیریم که به هر اتاق آن نگاهی اجمالی دارد. متاورس خود آپارتمان خواهد بود. درست است که ما هنوز در این آپارتمان ساکن نشده‌ایم. اما اجاره‌نامه آن را از مدت‌ها پیش امضا کرده‌ایم.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

اسکرول به بالا